GeenPeil misbruikt subsidieregeling referendum

Door: Robert van der Noordaa

GeenPeil heeft systematisch subsidiegeld geïncasseerd dat voor burgers bedoeld was. Via deze omweg is circa 150.000 euro overheidssubsidie verkregen om campagne te voeren tegen het associatieverdrag tussen de Europese Unie (EU) en Oekraïne. Wettelijk mocht een rechtspersoon als GeenPeil maar 50.000 euro subsidie aanvragen.

GeenPeil, een van de initiatienemers van het op 6 april te houden referendum over het verdrag, heeft het geld ingezameld door inschakeling van veertig particuliere burgers. GeenPeil verzorgde de volledige subsidieaanvraag voor de particulieren. Daarna sloot GeenPeil een koopcontract af met de particulieren, dat hen verplichtte tot het afdragen van de subsidie aan GeenPeil. Het geld wordt onder meer gebruikt voor het drukken van flyers en het aanschaffen van campagnematerialen.

Met de constructie werd 150.000 euro binnengehaald. Het maximale bedrag dat een rechtspersoon als GeenPeil mag aanvragen is echter 50.000 euro. Door de actie van GeenPeil daalde het beschikbare subsidiebedrag voor particulieren met ruim 30 procent. Opvallend is dat GeenPeil eerder aan de referendumcommissie liet weten als rechtspersoon af te zien van een aangevraagde subsidie.

Anne Scheltema Beduin, algemeen directeur van Transparency International Nederland, plaatst vraagtekens bij de aanpak van GeenPeil . Zij wijst erop dat het aanvragen van subsidies via particulieren niet strookt met de subsidieregeling, die een duidelijk onderscheid aanbrengt tussen particulieren en rechtspersonen. Eerder wees de commissie een aanvraag van de journaliste Laura Starink af, omdat er naar hun zeggen een rechtspersoon achter de aanvraag zat. Bovendien, zo blijkt duidelijk uit de subsidieregeling, mag er volgens de subsidieregeling maar één subsidieverzoek per aanvrager worden gedaan. Hierbij geldt 50.000 euro voor een rechtspersoon en 5.000 euro voor een particulier. Met de gebruikte methode heeft GeenPeil feitelijk 40 subsidieaanvragen gedaan, waarmee ze bovendien ver boven de maximaal toegestane 50.000 euro uitkomen.

Tweede Kamerlid Marit Maij van de PvdA noemt het “te cynisch voor woorden als de Nederlandse campagne tegen het handelsverdrag wordt gefinancierd door dubieus handelen van GeenPeil”. Ze zegt dat het associatieverdrag juist een bijdrage kan leveren aan de bestrijding van dubieus handelen en corruptie in Oekraïne.

Kees Verhoeven van D66 bereidt Kamervragen voor, omdat hij wil dat er snel duidelijkheid komt over deze zaak. De referendumcommissie laat weten dat zij wist van de methode waarmee GeenPeil circa 200.000 euro subsidiegeld van burgers naar eigen rekening sluisde. De commissie zegt geen bezwaar te hebben tegen de werkwijze van GeenPeil.

GeenPeil is tegen het associatieverdrag, maar heeft aangegeven een pro-, anti- én neutrale campagne te gaan voeren. Met het geld dat via de particulieren is binnengehaald, is ook een app ontwikkeld om de inschakeling van vrijwilligers te coördineren. De particulieren die subsidie hebben aangevraagd, worden ingezet bij flyeren, huiskamerbijeenkomsten en canvashen.

Een adder onder het gras voor de gerekruteerden door GeenPeil kan zijn dat elke particulier zijn eigen boekhouding voor de campagne bij moet houden. Een van de taken van de referendumcommissie is dit te controleren. Bij gebleken onregelmatigheden wordt de subsidie teruggevorderd. GeenPeil zal een ingewikkelde inspanning moeten leveren om de centrale boekhouding op te splitsen voor veertig particulieren. Particulieren lopen het risico dat ze de subsidie moeten terugbetalen.

Eerder deze maand kwam GeenPeil in het nieuws door aanwijzingen dat de Nederlandse campagne van GeenPeil voor het referendum over het Europese Associatieverdrag met Oekraïne werd gefinancierd met geld van het Europese Parlement. De Europese regelgeving verbiedt dat dergelijke subsidies gebruikt worden voor campagnes voor verkiezingen of referenda.

Bart Nijman van GeenPeil zegt dat de uitleg over misbruik van subsidie “nergens op slaat” en wil verder geen commentaar geven.

Op 6 april 2016 wordt in Nederland een raadgevend referendum gehouden. U kunt dan stemmen over de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie (EU) en Oekraïne. Op het stembiljet komt de volgende vraag te staan: bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne? In totaal is er 2 miljoen euro subsidie door de overheid ter beschikking gesteld om zowel bedrijven (rechtspersonen) als burgers de mogelijkheid te geven campagne te voeren. Er kan een pro-, anti- en neutrale campagne gevoerd worden.

Citaat uit correspondentie over het koopcontract tussen burgers en GeenPeil:
Stap 3a: je krijgt subsidie, dan betaal je ons met het geld en krijg je van ons alles wat je nodig hebt voor de campagne. We brengen zelfs voor je in kaart waar in jouw gemeente je het beste tewerk kan gaan. Ook geven we je campagnematerialen en brengen je in contact met andere enthousiaste mensen in jouw gemeente. Daarnaast hou je budget over om je eigen vrijwilligers een vergoeding te geven en je onkosten te betalen

Original